Konkurs na Facebooku i Instagramie – jak go przygotować zgodnie z prawem?

Konkurs na Facebooku i w innych mediach społecznościowych to temat nieustająco popularny. Ciekawi każdego, kto zajmuje się prowadzeniem firmowego profilu na Facebooku czy Instagramie i szuka sposobów na ich promowanie. Dlatego postanowiłem, że koniecznie muszę poświęcić tej tematyce wpis.

Do sprawy podszedłem naprawdę poważnie (ponieważ większość treści dotyczących konkursów, które można znaleźć w sieci, traktuje o nich po macoszemu lub wprowadza w błąd). Pisząc konsultowałem się z radcą prawnym – Norbertem Murdzą.

Zapraszam do lektury!

Czym jest konkurs na Facebooku lub Instagramie?

Zanim przejdziemy do samej organizacji konkursu na Facebooku lub Instagramie, wyjaśnijmy sobie, czym tak naprawdę jest konkurs.

Wbrew pozorom nie jest to sprawa oczywista.

Ba! W polskim prawie konkurs nigdy nie został zdefiniowany.

To sprawia, że jeśli chcielibyśmy go jakoś prawnie zakwalifikować, jedyną podstawą ku temu będą zasady, na jakich się go organizuje.

Konkurs na Facebooku jako przyrzeczenie publiczne bądź loteria

W przypadku mediów społecznościowych tego typu promocja może przybrać jedną z dwóch form: przyrzeczenia publicznego lub loterii.

Wyjaśnijmy sobie zatem, dlaczego konkurs konkursowi nie jest równy, czyli czym przyrzeczenie publiczne różni się od loterii.

Podstawowa różnica między nimi polega na tym, kto lub co podejmuje decyzję o wygranej.

W sytuacji występowania przyrzeczenia publicznego, zwycięzcę wyłania się na podstawie kryteriów, które ustalił przyrzekający (organizator konkursu). Z kolei, jeśli chodzi o loterię, o decyzji przesądza czysty przypadek.

Mało tego, organizując loterię, prawo zobowiązuje nas do dopełniania licznych formalności, związanych zwłaszcza z:

• uzyskaniem zezwolenia na organizację od właściwego dyrektora izby administracji skarbowej;
• opłacenia uzyskanego zezwolenia;
• zapewnieniem obecności osób legitymujących się odbyciem odpowiedniego szkolenia, które będą prowadziły nadzór nad grami hazardowymi (tak, loteria jest grą hazadrową).

Ponadto, by zorganizować loterię, musimy do wniosku o zezwolenie dołączyć projekt regulaminu, który organ wydający zgodę na jej przeprowadzenie musi zatwierdzić.

Choć z regulaminu Facebooka ani Instagrama nie wynika, że prowadzenie loterii w tych serwisach jest zabronione, zdałeś już sobie pewnie sprawę z tego, że lepiej jej nie organizować. To dlatego, że nakłada na organizatora ogrom niełatwych do wypełnienia obowiązków.

Mało tego, niewywiązanie się z nich wiąże się również z dotkliwymi sankcjami. Karą grzywny skarbowej oraz karą pieniężną w wysokości pięciokrotności opłat za wydanie zezwolenia (ta druga może zostać nałożona zarówno na organizatora loterii, jak na uczestnika).

Przyjmijmy zatem, że w dzisiejszym artykule, mówiąc o konkursie, będę miał na myśli przyrzeczenie publiczne, które dużo łatwiej jest zorganizować. A w dodatku do jego przeprowadzenia nie jest konieczne otrzymanie żadnego zezwolenia.

Konkurs na Facebooku i Instagramie a ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną

Jest jeszcze jedna sprawa, o której warto wspomnieć. Niezależnie od tego, czy na Facebooku lub na Instagramie zdecydujesz się przeprowadzić loterię czy konkurs, musisz pamiętać, że podlegają one pod ustawę o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

W związku z tym, jako organizator (a jednocześnie usługodawca świadczący wspomnianą usługę drogą elektroniczną), musisz zastosować się do obowiązków, jakie z jej zapisów wynikają.

Co to za obowiązki? Przede wszystkim:

• obowiązku informacyjnego, związanego z oznaczeniem organizatora i podaniem jego danych teleadresowych;
• obowiązku określenia regulaminu, na podstawie którego usługa elektroniczna będzie świadczona i w którym zawrzesz co najmniej:
  • rodzaje oraz zakres usług, które będziesz świadczył drogą elektroniczną;
  • warunki, w oparciu o które będziesz świadczył usługę drogą elektroniczną, obejmujące:
    • wymagania techniczne, które są niezbędne do nawiązania współpracy z systemem teleinformatycznym, którym posługujesz się, jako usługodawca;
    • zakaz dostarczania przez Ciebie, jako usługodawcę, treści o charakterze bezprawnym.
• obowiązku zapewnienia warunków zawierania i rozwiązywania umów o świadczeniu usług drogą elektroniczną;
• obowiązku zapewnienia trybu postępowania reklamacyjnego.

Wspomniane obowiązki i wynikający z nich regulamin odnoszą się do zasad ogólnych, dotyczących świadczenia usług drogą elektroniczną.

Jeśli więc prowadzisz tego typu usługi, to i tak musisz się do nich stosować.

Regulamin konkursu w mediach społecznościowych będzie z nimi bezpośrednio powiązany, jednak będzie musiał stanowić osobny dokument.

O tym, w jaki sposób go przygotować, opowiem już za chwilę.

Chcesz zorganizować konkurs? Najpierw zapoznaj się z regulaminem Facebooka i Instagrama

Zacznijmy jednak od tego, że chcąc przeprowadzić konkurs na Facebooku lub Instagramie, należy zapoznać się z regulaminami serwisów. A z nich jasno wynika, co organizatorowi wolno, a czego nie.

W przypadku Facebooka, takie zapisy znajdziemy w sekcji oficjalnego regulaminu portalu “Promocje na stronach, w grupach i w wydarzeniach”, a w przypadku Instagrama – “Wskazówki dotyczące promocji”.

Zarówno Facebook, jak i Instagram zaznaczają w zapisach swoich regulaminów, że organizator konkursu lub loterii, jako administrator promocji:

• prowadzi konkurs na własną odpowiedzialność i w treściach dotyczących konkursu musi zawrzeć zapis o pełnym zwolnieniu serwisu z odpowiedzialności przez każdego uczestnika oraz o tym, że tego typu promocja nie jest w żaden sposób sponsorowana, popierana ani przeprowadzana przez serwis, ani z nim związana;
• odpowiada za zgodną z prawem obsługę konkursu i informowanie o nim. W tym: oficjalny regulamin, warunki konkursu i wymagania konkursowe, które pozwalają do niego przystąpić (np. ograniczenia wiekowe czy terytorialne), przepisy i warunki odnoszące się do oferowanych nagród (np. obowiązkowe zezwolenia lub konieczne zarejestrowanie prowadzonych działań promocyjnych);
• dodatkowo, w przypadku Facebooka, może przeprowadzić konkurs na stronie, w grupie, w wydarzeniu lub w aplikacji na portalu, ale nie na prywatnej osi czasu lub wykorzystując połączenia ze znajomymi (zabrania się więc stosowania haseł typu: “aby wziąć udział w konkursie, musisz udostępnić post na swojej tablicy/tablicy znajomego” oraz “aby wziąć udział w konkursie, musisz oznaczyć w poście znajomych”);
• dodatkowo, w przypadku Instagrama, nie może w błędny sposób oznaczać treści, ani zachęcać użytkowników portalu do błędnego oznaczania (zabrania się więc stosowania haseł typu: “aby wziąć udział w konkursie, musisz oznaczyć się na zdjęciu” – mimo, że na tym zdjęciu nie ma tej osoby).

Brzmi skomplikowanie?

Cierpliwości. Już za moment rozbierzemy temat na czynniki pierwsze. Skupimy się na regulaminach konkursów w mediach społecznościowych, które należy stworzyć, gdy planuje się organizację tego typu promocji.

Regulamin konkursu na Facebooku i Instagramie

Jak widzisz, zarówno Facebook, jak i Instagram, nakładają na organizatora konkursu obowiązek stworzenia oficjalnego regulaminu.

Jednak nawet jeśli z zapisów regulaminowych tych serwisów nie wynikałoby, że musisz go przygotować, by przeprowadzić tego typu działania promocyjne, należałoby to zrobić, ponieważ regulamin służy nie tylko uczestnikom, ale przede wszystkim organizatorowi.

By jeszcze lepiej Ci to zobrazować, podam przykład.

Załóżmy, że organizujesz konkurs na Facebooku lub Instagramie i kilka osób, niezależnie od siebie, wykona tę samą czynność konkursową.

Bez podania reguł gry (czyli bez opublikowania regulaminu przed rozpoczęciem konkursu), w zasadzie zobowiązujesz się do tego, by każdej z tych osób przyznać nagrodę w pełnej wysokości czy o pełnej wartości.

Jeśli się na to przygotujesz, o problemie raczej nie ma mowy. Gorzej, gdy masz tylko jedną nagrodę.

W przypadku tego, czy innego sporu, regulamin pozwoli Ci dochodzić Twoich racji, jako organizatora.

Dlatego tak ważne jest, byś – organizując konkurs – stworzył go za każdym razem od początku do końca. Pisząc go samodzielnie, czy też korzystając z pomocy eksperta

Niech Cię nie skuszą darmowe wzory regulaminów, które z łatwością znajdziesz w sieci. A jeśli już masz zamiar to zrobić, najpierw zdobądź wiedzę na temat tego, jak taki dokument powinien wyglądać. I dostosuj go do swoich potrzeb.

Jeśli bowiem nie masz świadomości tego, co w regulaminie jest niezbędne, a co zbędne i weźmiesz taki wzór za pewnik, nieświadomie możesz ściągnąć na siebie kłopoty.

“Zdecydowanie przestrzegam przed korzystaniem z wzorów gotowych regulaminów znalezionych w sieci, ponieważ może to przynieść więcej szkody niż pożytku.

Z jednej strony zaoszczędzony czas (a czasem i pieniądze, jeśli mówimy o potrzebie skorzystania z pomocy specjalisty). Z drugiej ewentualne konsekwencje, jakie ciążą na organizatorze, który nie dopilnował zapisów w regulaminie.

Już na pierwszy rzut oka wiadomo, co powinno mieć większą wagę.

Należy pamiętać o tym, że regulamin jest dokumentem. I tak, jak nie powinniśmy stosować umowy sporządzonej według jednego wzoru do każdego rodzaju transakcji, którą zawieramy, tak nie powinniśmy też posługiwać się regulaminem stworzonym na bazie jednego wzoru do każdego konkursu, który organizujemy.

Wymagania konkursowe zawarte w regulaminie są naszymi wymaganiami.

Regulamin ma służyć nam, jako organizatorom, w przypadku ewentualnych sporów czy wątpliwości.

Pamiętajmy, że w razie jakichkolwiek problemów, które przecież mogą wyniknąć podczas przeprowadzania konkursu, taki regulamin jest naszą jedyną bronią, ponieważ pełni rolę umowy zawartej z uczestnikiem, który – by wziąć udział w konkursie – musiał go zaakceptować.

Dlatego nie bagatelizujmy czegoś, co w sytuacji patowej może być dla nas jedyną deską ratunku. I poświęćmy czas oraz uwagę na opracowanie regulaminu, zanim ogłosimy jakikolwiek konkurs.

Jeśli mamy z tym problem, nie bójmy się zgłosić do specjalisty, który pomoże nam taki dokument stworzyć” – komentuje Norbert Murdza, radca prawny z Kancelarii Radców Prawnych Murdza Poznańska Murdza sp. partnerska.

Regulamin konkursu na Facebooku i Instagramie – niezbędne elementy

Zajmijmy się zatem elementami, które powinny koniecznie znaleźć się w regulaminie konkursu, który będzie prowadzony na Facebooku lub Instagramie.

Poza zapisem o zwolnieniu portalu, za pośrednictwem którego organizowana jest promocja, z odpowiedzialności za nią oraz niewiązaniu go w żaden sposób z prowadzoną promocją, w takim dokumencie należy zawrzeć również kilka dodatkowych kwestii:

• dane organizatora konkursu;
• zasady konkursu;
• zasady przyznawania nagród w konkursie;
• listę nagród, jakie uczestnicy mogą otrzymać, biorąc udział w konkursie;
• harmonogram konkursu;
• zasady, na których będzie odbywało się postępowanie reklamacyjne.

O czym jeszcze musisz pamiętać, tworząc regulamin konkursu?

Bingo!

O RODO.

W związku z obowiązywaniem tego rozporządzenia, w regulaminie określić musisz również zasady przetwarzania i ochrony danych osobowych uczestników konkursu.

Ponadto, zobowiązujesz się do dopełnienia wobec nich obowiązku informacyjnego.

Regulamin musi być również zgodny z obowiązującym w Polsce prawem, a zwłaszcza z:

• prawem autorskim (przekazaniem praw autorskich do utworu, jeśli uczestnik biorący udział w konkursie musi go stworzyć, by wziąć udział),
• terminami wnoszenia reklamacji,
• wprowadzaniem zmian w zapisach regulaminowych (np. w sytuacji, jeśli chciałbyś zwiększyć pulę nagród),
• odwoływaniem konkursu.

A dodatkowo, nie mogą się w nim znaleźć klauzule niedozwolone (Temat jest obszerny. Ogólne przepisy ich dotyczące znajdują się w Kodeksie cywilnym, a rejestr takich klauzul prowadzony jest Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów).

Konkurs na Facebooku – co z zapłatą podatku dochodowego od nagrody?

Jako wisienkę na torcie zostawiłem temat podatku dochodowego od nagród. Czyli temat, który zdecydowanie zbyt rzadko podejmuje się w kontekście organizowania konkursów na Facebooku czy Instagramie.

Sprawa niestety nie jest łatwa i mocno odnosi się do przepisów prawa.

Z ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych wynika, że zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody pobierany jest z tytułu wygranych w konkursach, grach, zakładach wzajemnych i sprzedaży premiowej, ponieważ stanowią one osiągnięty dochód (przychód).

Zastrzeżeniem do tego zapisu jest zapis o zwolnieniu z podatku dochodowego wartości wygranych, które przekazane są w konkursach (i pozostałych wspomnianych) ogłaszanych i organizowanych przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja, Internet), a także związanych z dziedzinami nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu oraz w przypadku sprzedaży premiowej, pod warunkiem, że jednorazowa wartość tych nagród nie przekracza kwoty 2000 zł (w przypadku sprzedaży premiowej nagroda nie może dodatkowo zostać otrzymana w związku z prowadzoną przez wygranego pozarolniczą działalnością gospodarczą i stanowić jego przychodu z działalności).

Mówiąc prościej, by nie występował obowiązek zapłaty podatku dochodowego od nagrody, konkurs musi zostać zarówno ogłoszony za pośrednictwem środków masowego przekazu (czyli przez Internet, przez radio, przez prasę lub przez telewizję), jak i zorganizowany przez mass media (tzn. podmiot go organizujący musi należeć do instytucji zaliczanych do środków masowego przekazu. Czyli profesjonalnie zajmować się przekazem treści do nieokreślonego kręgu odbiorców za pośrednictwem prasy, radia, telewizji lub Internetu. Na przykład, będzie nim właściciel internetowej gazety, radia czy telewizji).

Do tego sama wygrana nie może przekraczać wartości 2000 zł.

Jeśli – jako organizator – prowadzisz inną działalność i nie zaliczasz się do środków masowego przekazu, nawet jeśli konkurs ogłosisz przez mass media, nie skorzystasz ze zwolnienia z podatku.

Wyjątkiem będzie sytuacja, w której organizowany przez Ciebie konkurs będzie dotyczył nauki, sztuki, kultury, sportu lub dziennikarstwa. Wówczas obowiązek podatkowy nie zaistnieje.

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego wpisu wiesz już, jak zorganizować zgodny z prawem konkurs na Facebooku czy Instagramie.

Szczególnie pamiętaj o tym, by:

• przeprowadzać konkurs na zasadach przyrzeczenia publicznego, a nie loterii. Chyba, że masz czas, pieniądze i fantazję, by dopełnić wszelkiego rodzaju formalności;
• nie losować zwycięzców, jeśli prowadzisz konkurs na zasadach przyrzeczenia publicznego;
• przygotować odpowiedni i dostosowany do Twoich potrzeb i potrzeb konkursu regulamin;
• nie wymagać od uczestników udostępniania treści. Ani na ich osiach czasu, ani na osiach czasu ich znajomych (jeśli prowadzisz konkurs na Facebooku);
• nie wymagać od uczestników oznaczania innych osób w komentarzach (jeśli prowadzisz konkurs na Facebooku);
• nie wymagać od uczestników oznaczania się na zdjęciach, na których ich nie ma (jeśli prowadzisz konkurs na Instagramie);
• postarać się w taki sposób zorganizować konkurs, by nie wiązał się on z koniecznością zapłaty podatku dochodowego od nagrody.

Trzymam za Ciebie kciuki!

Do przeczytania!

Artur Jabłoński